Diuretica

Diuretica verhogen uitscheiding van zout en water door de nieren. Het circulerend volume neemt hierdoor af. Een ongunstig effect van diuretica is de stimulering van het RAAS-systeem. Om deze reden wordt een combinatie met een ACE remmer geadviseerd. Diuretica zijn effectief bij het voorkomen en behandelen van stuwingsverschijnselen bij zowel acuut als chronisch hartfalen.

Er zijn 2 typen diuretica: thiaziden en lisdiuretica.

Bij mild hartfalen zijn thiaziden (hydrochloorthiazide, indapamide) meestal toereikend. Lisdiuretica (bumetanide, furosemide) zijn krachtiger en zorgen voor een snelle diurese. De behandelend arts baseert de keuze op de mate van hartfalen en vochtretentie. Goed om te weten:

• het effect van 1 mg bumetanide komt overeen met 40 mg furosemide

• bij chronische stuwingsverschijnselen van het maag-darmstelsel heeft, in geval van orale behandeling met diuretica, bumetanide waarschijnlijk de voorkeur boven furosemide.

• door toediening aan het eind van de middag wordt een nachtelijke piekdiurese vermeden en wordt een maximale ontwaterig bereikt voor de nacht.

De bijwerkingen van de thiaziden zijn hypokaliëmie (symptomen: vermoeidheid, spierzwakte, obstipatie, vaak plassen), hyponatriëmie (symptomen:slaperigheid, hoofdpijn, verwardheid, vallen, aandachtstekort, moeilijk stappen), hypomagnesiëmie (symptomen: misselijkheid en braken, slaperigheid, zwakte, spierkrampen, bevingen, verminderde eetlust, persoonlijkheidsveranderingen) en hypercalciëmie (symptomen: neuromusculaire prikkelbaarheid, bv. paresthesieën, tetanie, convulsies, laryngospasme, hartritmestoornissen). Verminderde glucose tolerantie komt ook voor maar de oorzaak hiervan is nog niet duidelijk. Ook is er door veel vochtverlies een vergroot risico op het ontstaan van jicht. De behandeling van jicht (colchicine en/of prednisolon) vergroten de kans op bijwerkingen (diarree en braken) en kunnen daardoor de vocht- en zouthuishouding flink verstoren.

De bijwerkingen van lisdiuretica zijn vergelijkbaar met die van thiaziden. Daarnaast kan bij hypokaliëmie de toxiciteit van digoxine verhoogd zijn. In combinatie met corticosteroïden kan ernstig kaliumverlies optreden.

Lisdiuretica verminderen de uitscheiding van lithium. Het effect van orale antidiabetica kan soms worden verzwakt (13).

Bronnen

13. Farmacotherapeutisch kompas. Lisdiuretica. Beschikbaar via: https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/groepsteksten/lisdiuretica. [Geraadpleegd 26 april 2022].